Кўча-кўйда, баъзан таниш-билишлар орасида ўтириб-турганда қийналаётган, юрганида оғирсиниб ҳаракатланаётган кишиларни учратамиз. Бу эса кўпинча радикулит аломати бўлиши мумкин.
Хўш, ушбу касалликнинг келиб чиқишига қандай омиллар сабаб бўлади? Унинг олдини олиш ва даволаш чоралари қандай?Ушбу саволга Республика ихтисослаштирилган травматология ва ортопедия илмий-амалий тиббиёт маркази бўлим илмий раҳбари, тиббиёт фанлари номзоди Рустамжон Мусаев жавоб берди.
Радикулит – орқа миянинг асаб илдизчалари ва улардан тарқаладиган асаб толалари зарарланиши туфайли юзага келади, — дейди мутахассис. — Касаллик бўйин, елка, кўкрак, бел-думғаза ва оёқларга оғриқ бериб, ўткир ва сурункали тусда кечади. Асосан, бел-думғаза, бўйин-елка ва кўкрак радикулити каби турлари кўп учрайди.
Одатда бу хасталик тўсатдан пайдо бўлиб, кўп ҳолларда сурункали шаклга ўтади. Нерв толаларининг қайси қисми зарарланганига қараб, касаллик ҳам турли хил бўлади. Хусусан, энг кўп тарқалган тури — бел-думғаза радикулитида тананинг ушбу соҳаси ҳамда қуймич нерв бўйлаб турли оғриқлар кузатилади. Қимирлаганда эса оғриқ янада кучаяди.
🚶♂️Шу боис бемор бирданига ҳаракатлана олмайди. Юрганида танасини олд ёки ёнга эгиб олади. Натижада умуртқа поғонаси қийшайиб, орқа мушаклар таранглашади.
💉 Агар фақат бел нерви илдизчалари зарарланса, оғриқ сон юзасида кузатилади. Думғаза бўлими илдизчалари зарарланиши билан оғриқ қуймич нерви бўйлаб ёнбош, болдир ва оёқ панжасига тарқалади. Оёқ совқотиб, увушади.
Касал оёқнинг мушаклари тонуси пасаяди. Қуймич нерви тортишганда, айниқса, одам энгашганда ёки оёқ кўтарилганда оғриқ янада зўраяди.
Бўйин-елка радикулитида оғриқ энса, елка ва куракка тарқалади. Бош ва қўлни қимирлатиш ва атрофга қараш, акса уриш ва йўталганда оғриқ кучаяди. Хасталикнинг оғир шаклларида қўл увушиб, ловуллаб ачишади ва санчади.
Радикулитнинг диск чурраси тури эса нафақат катталар, балки кичик ёшдагиларда ҳам учрайди.
Ушбу касалликка кўпинча остеохондроз сабаб бўлади. Чунки бу пайтда умуртқалараро диск ўзининг эластиклигини йўқотиб, мўрт бўлиб қолади. Диски ўзгарган умуртқанинг бириккан ерида туз йиғилиб, суяк ўсиши (остеофитлар) кузатилади. Ўсиб чиққан суяк нерв илдизчаларини қисиши натижасида оғриқ пайдо бўлади.
Киши бу дарддан сақланиши учун, аввало, умуртқа поғонаси касалликларидан ўзини асраши лозим. Айниқса, остеохондроз ва сколиоз радикулитни келтириб чиқарувчи асосий хасталиклардир. Шунингдек, камҳаракатлик, зах ва совуқ жойларда ишлаш, оғир юк кўтариш туфайли ҳам радикулит келиб чиқиши мумкин.
Кўпинча касаллик узоқ муддатга чўзилади. Агарэътиборсизлик қилинса, бемор ҳаракатланишга қийналиб, кейинчалик юролмай қолади. Натижада танада иккиламчи ҳаракат тизими хасталиклари пайдо бўлади.
Агар бемор шифокорга ўз вақтида мурожаат қилса, соғайиши тезроқ кечади. Шунингдек, касалликдан ҳимояланиш учун шахсий гигиена қоидаларига амал қилиш, доимий ҳаракатда бўлиш ва жисмоний тарбия билан шуғулланиши лозим.
“Kishvar.Uz” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring