Шукрулло-домла: “Бу мани пулим, хоҳлаганимча сарфлайман” дейишга ҳеч кимнинг ҳаққи йӯқ”

Kishvar.uz мухбирининг Шукрулло домла билан сӯҳбатида учинчи савол исрофгарчилик ва дабдабозлик ҳақида эди. Шукрулло домла бу саволга жавоб бераётган пайт бир нарсани алоҳида айтиб ӯтдилар. “Тирноқ олиш қанақа суннат бӯлса, ӯғилболани хатна қилишлик ҳам шунақанги суннат. Тирноқ олиш учун тӯй қилмаймизку”.  

Шукрулло - домла: Исроф – ҳаром. Исроф дегани - бир нарсани керагидан ортиқ ишлатиш. Аллоҳ Қуръони Каримда “исроф қилувчиларни шайтоннинг дӯсти” деган. “Қайсики никоҳ тӯйларида сарф-харажат оз бӯлса, ӯша никоҳ баракотли бӯлади” – деган ҳадисда. Нимага бугун ёшларимиз оиласида баракот йӯқ? Нима учун бугун ажрим кӯп? Ажрим кӯплиги ақл ёшига етган ҳаммага аёндир. Сабаблари нима? Сабаб ӯзимиз. Биров, бизни қӯлимиздан ӯшлаб, “бунақанги ӯғил тӯй қиласан”, “унақанги тӯй қиласан”, “шунча сарф қиласан”  демайди. Бу шайтон билан нафс таклифи. Мана, ҳозир 4-5 йил Россияда, Кореяда ишлаб келган бола икки  кунлик тӯйда шунча топган пулини тугатади. . Керак бӯлса, ӯзининг оиласида, қариндошларида ё қӯшнисида мӯҳтожлар бор. Керак бӯлса, ӯзи мӯҳтож.  Аёлига, опасига ё синглисига, онасига керакли бир ошхонани ӯғнаб қӯймади, ё ҳаммом қурмайди. Ё ӯғли учун керакли ӯқув қиролини олиб бермайди. Аммо дабдабабозлик, “одамлар кӯриб қӯйсин”, “одамлар эшитсин, мани бӯлиб қӯйсин” деб ӯзимизни кӯрсатамиз. Худди шуни динимиз қайтаради. Аллоҳ Қуръонда “азоб бӯлсин” дейди. Кимларга? Худди шунақа дабдабабозларга.

Исроф қилмасликни тагида баракот туради. Аслида хатна деган нарса йӯқ. Тирноқ олишлик қанақа суннат бӯлса, ӯғилболани хатна қилишлик шунақанги суннат. Тирноқ олиш учун тӯй қилмайсизу. Фақат қизи чиқараётган, ӯғлига келин олаётган одам қулидан келгунча зиёфат берсин, халқга билдириб қӯйсинки, эртага келин-кӯёв кӯчада юрса, фитна чиқмасин. Шунинг учун шу зиёфатга рухсат берилган.

Муҳаммад (с.а.в) –нинг ҳадислари бор. Қиёмат куни инсон қабрдан тирилибоқ сӯраладиган саволлар бор. Шулардан биттаси, бир сӯм пулимизга иккита савол бӯлади. Қаердан топдинг ва қаерга сарфладинг? Шуни эслатмоқчиманки, қаердан, қандай пул топиб, қаерга, қанақа сарфлаганимиз учун қиёмат куни жавоб берамиз. Шунинг учун, “бу мани пулим, хоҳлаганимча сарфлайман” дейишга ҳеч кимнинг ҳаққи йӯқ. Исроф жуда ёмон нарса ва инсонни икки дунёда ҳам хӯрликга олиб боради. Бундан Худо сақласин!